ÇIRAK VE STAJYERLERİN MAAŞ, VERGİ VE SSK AÇISINDAN ÇIRAK VE STAJYERLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu yazımda Zorunlu Staj (Meslek Lisesi ve Meslek Yüksekokulu öğrencileri) yapan Aday çırak, çırak ve stajyerler konusunu işlemek istiyorum.

  Bildiğiniz gibi zaman zaman meslek liselerinden bizler veya mükelleflerimiz stajyer çalıştırmaktayız. Stajyerlerin hakları ve çalıştıranlar açısından ne gibi yükümlülüklerin bulunduğunu açıklayarak videomuza başlamak istiyorum.

  Gelir vergisinin 23.maddesinde stajyer ve çıraklar her türlü vergiden muaf tutulmuş fakat sigortaları(5510-5-b) MEB veya okulları tarafından yapılmaktadır. Stajyer çalıştıran işveren ödedikleri ücretleri bordro üzerinden gider olarak yazabilmektedir.

  Meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun 46’ inci maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82’ inci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortasının uygulanacağı belirtilmiştir. Aday çırak ve çıraklarda ek olarak hastalık sigortası da uygulanır.

3308 sayılı kanun kapsamında bulunan bu öğrencilere, maaş ödeme yükümlülüğü de bulunmakta. Bu ücret, personel sayısı 20′ den fazla olan işletmelerde net asgari ücretin yüzde 30′ undan; 20′ den az çalışanı olan işletmelerde ise net asgari ücretin yüzde 15′ inden az olamıyor. Ancak asgari ücretten yüksek ücret alması durumunda alınan ücret gelir vergisi ve damga vergine tabi olacaktır.

Bir istisna, fakülte, yüksekokul, meslek yüksekokulu gibi öğrenim kurumları öğrencilerinden eğitim yaptığı kurumun statüsünde mecburi staj şartı bulunan ve bir işyerine uygulamalı eğitimini yapmak üzere okul tarafından belirli bir süre gönderilen stajyerlere bu stajları süresince herhangi bir ücret ödeme yükümlülüğü bulunmamasına rağmen, bu sürede herhangi bir ücret verilmesi halinde, bunlara verilen ücretler için gelir ve damga vergisi kesintisi yapılacak, fakat SSK primi ödenmeyecektir.

Diğer taraftan, öğrencinin iş kazası geçirmesi halinde ise kuruma bildirim yükümlülüğü çalıştıran işverene yüklenmiştir. Diğer SSK’ lılarda olduğu gibi, takip eden 3 işgününde bildirimi zorunlu tutulmuştur.

 Aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilerin ücretlerine yapılan Devlet katkısı ödemelerinin süresinin uzatılmasına ilişkin Kararda değişiklik yapılması hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulmasına, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun geçici 12 nci maddesi gereğince karar verilmiştir.

Öğrencilere, sözleşme gereği ödenmesi gereken ücretin, devlet katkısına ilişkin kısmı İŞKUR tarafından fon kaynaklarından, kalan tutar ise işletmelerce karşılanacaktır. İşletmeler, öğrenci ile yapılan sözleşmede belirlenen öğrenci adına gönderilecek devlet katkısı tutarı ve işletme payına düşen tutar, her ayın 10. gününe kadar öğrencinin banka hesabına ödenecektir. İşletmelerce ödenen devlet katkısı tutarları ise aynı ayın en geç 25. gününe kadar işletmelere ödenecektir.

NOT : İşletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine asgari ücretin net tutarının ;
– Yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde % 30 undan,
– Yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde % 15 inden aşağı ücret ödenemez.

NOT : Aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin % 30 undan aşağı ücret ödenemez.

Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden istisnadır.

NOT : Belirtilen kişilerin eğitimi sırasında işyerinin kusuru ile meydana gelen iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur.

3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler, tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler ile staj gören öğrencilerden «işsizlik primi» kesilmediği için işten ayrıldıklarında işsizlik parası alamazlar; «malullük-yaşlılık- ölüm» sigortası primi kesilmediği için giriş tarihleri emeklilikte başlangıç tarihi olarak dikkate alınmaz. Ancak ileriki yaşlarda kadınların doğum borçlanmasında dikkate alınır, işe giriş tarihini geriye çeker. Erkeklerde borçlanma yapılamaz.